Terugblik
3 maart 2009: Nieuwe natuurwetten ontrafeld?
De LHC (Large Hadron Collider) bij CERN, Geneve, zal hopelijk nieuw licht op de grote vragen in de natuurkunde gaan werpen. Met 27 km is het de grootste deeltjesversneller ter wereld. En ook het duurste wetenschappelijke experiment dat ooit gebouwd is!
Ivo van Vulpen, die een deel van zijn tijd in Geneve doorbrengt, praatte ons bij over de status van de LHC en wat er allemaal (niet) mee kan.
Lees hier het verslag ...
sprekers:
- Ivo van Vulpen (Universitair docent Universiteit van Amsterdam, werkzaam op het NIKHEF, Nederlands Instituut voor Kern- en Hoge Energie Fysica, en op het CERN in Zwitserland, het Europees centrum voor deeltjesonderzoek.)
- Jos van den Broek.(Discussieleider)
8 maart 2009: Evolueert de mens nog door?
Evolueren we dankzij het verdwijnen van grenzen tot een mengelmoesmens à la Barack Obama? Lopen we door het verdwijnen van diversiteit het risico dat een enorme plaag ons in één klap van de aardbodem doet verdwijnen? Neemt ons hersenvolume af omdat we niets meer hoeven te onthouden? Kunnen we straks 1000 jaar oud worden, als we alle genetische foutjes in ons DNA kunnen herstellen? Veel vragen, zijn er ook antwoorden?
Lees hier het verslag ...
sprekers:
- John de Vos, paleontoloog bij Naturalis en specialist op het gebied van de evolutie van de mens
- Nico van Straalen, dierecoloog en evolutiebioloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam
- Jos van den Broek.(Discussieleider)
7 april 2009: Slapen: Op eigen kracht of pillen aan de macht?
Het Kabinet heeft besloten om de vergoeding voor slaapmiddelen per 1 januari 2009 te stoppen en slechts in heel specifieke gevallen nog te laten vergoeden door de zorgverzekeraars. Telefoons op de slaappoli staan roodgloeiend omdat slechte slapers niet goed weten wat nu te doen. Een Science Café over slaapproblemen, oorzaken en behandelwijzen.
Lees hier het verslag ...
sprekers:
12 mei 2009: Jeugdcriminaliteit; "Marokkaanse" cultuur of cultuur van de straat?
Jongens van Marokkaanse afkomst zijn in Nederland het symbool geworden voor overlast en criminaliteit. Het publiek en de politie ervaren hun gedrag vaak als opvallend uitdagend en agressief. Het wordt vaak als 'typisch Marokkaans' beschouwd, niet alleen in maatschappelijke discussies over 'straatterreur' van 'Marokkaanse' jongens, maar ook in wetenschappelijk onderzoek naar de achtergronden van opvallend deliquent gedrag.
Jan Dirk de Jong heeft jarenlang etnografisch onderzoek gedaan naar 'Marokkaanse' jongens uit Overtoomse veld in Amsterdam-West. Hij presenteert in zijn dissertatie nieuwe inzichten in het opvallend deliquent groepsgedrag van 'Marokkaanse' jongens. Hij zet vraagstekens bij de populaire culturele verklaringen. Hij stelt daar tegenover dat het gedrag van 'Marokkaanse' jongens veel beter is te verklaren uit hun algemeen menselijke behoeften aan erkenning, veiligheid en vertier, dan uit hun 'Marokkaanse' afkomst en opvoeding.
Lees binnenkort het verslag
sprekers:
- Dr. Jan Dirk de Jong , universitair docent aan de Vrije Universiteit
- Joost van Onna, onderzoeker bij Ministerie van Justitie en medewerker Science Café Leiden.(Discussieleider)
2 juni 2009: De strijd tegen overgewicht. Is dik zijn wel zo ongezond?
Gratis sportschool voor zware mensen, snacktax voor scholieren, en subsidies op gezond voedsel. De overheid trekt ten strijde tegen de steeds dikker wordende maatschappij.
Ook werkgevers willen het aanpakken. Is dat terecht of zijn er goede redenen om te twijfelen aan de schadelijkheid van te zwaar zijn? Wanneer kunnen we echt spreken van ongezond?
Worden zware mensen wellicht onterecht te veel zorgen aangepraat over hun gewicht, en veroordeeld tot afvallen met grote frustratie alom? In Nederlander heeft ongeveer 10% van de bevolking obesitas en dit percentage groeit gestaag. Maar of er
ingegrepen kan en moet worden is de vraag.
Lees hier het verslag.
sprekers:
- Jaap Seidell, dieet- en gewichtswetenschapper, afdeling Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit
- Herman Lelieveldt, docent politicologie Roosevelt Academy, Middelburg
- Jos van den Broek, wetenschapscommunicatie, Universiteit Leiden (Discussieleider)
Muzikale omlijsting van singer/songwriters:
8 september 2009: Ondergang van de Nederlandse taal.
Versterkt door de nieuwe media lijkt standaardtaal niet langer een vereiste om je te kunnen redden in de hedendaagse maatschappij. Chat en SMS-taal hebben een vlucht genomen en bedreigen de standaardtaal zoals we die kennen. Ook leenwoorden en het niet navolgen van grammaticale regels vormen een bedreiging.
Maar, mogen we dit 'teloorgang' noemen, of is er slechts sprake van evolutie van de Nederlandse taal? Joop van der Horst heeft een boek geschreven getiteld "Het einde van de Standaardtaal", hij werkte voor verschillende taalinstituten en heeft lange tijd zijn mening in vele columns doen gelden, onder andere in het Leidsch Dagblad. Hij gaf een aanzet voor de discussie, welke in goede banen werd geleid door Jos van den Broek, hoogleraar Wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden.
Er was live muziek van Wieke Ter Weijde met pianist Raoul Wols.
Lees hier het verslag
sprekers:
- Joop van der Horst, taalhistoricus en hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de KU Leuven
- Jos van den Broek, hoogleraar Wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden (discussieleider)
13 september 2009: Eigen soort eerst? (i.s.m. Naturalis)
Natuurbeschermers hebben de neiging om dieren en planten van buiten Nederland zoveel mogelijk te weren of zelfs te verwijderen, zodat onze inheemse natuur in stand gehouden kan worden. Zeker als ze veel schade aanrichten zoals de waternavel, een plant die onze watergangen verstopt. Maar hoe erg is het dat er soorten van buiten komen? Als je invasieve soorten weert, werkt dat dan niet averechts? Je voorkomt ermee dat soorten zich aan de nieuwe situatie gaan aanpassen. Grijp je dan niet in in het natuurlijke proces van evolutie?
Lees hier binnenkort het verslag.
sprekers:
- dr. Arjan Gittenberger, marien bioloog en gastmedewerker bij Naturalis
- dr. Wil Tamis, conservation bioloog aan het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden.
16 oktober 2009: Speeddaten met wetenschappers en kunstenaars.
In samenwerking met het Festival Key of Life (FKOL) organiseerde Science Café Leiden dit keer een speeddate tussen wetenschappers, kunstenaars en Leienaren. Een nieuwe formule om iedereen de mogelijkheid te geven om met wetenschappers 1 op 1 kennis te maken.
Wat hield het in? In 8 speeddate sessies van 5 minuten kreeg je de kans vragen te stellen die je maar wilt, of gewoon te luisteren naar wat iemand beweegt in zijn/haar wetenschappelijk onderzoek of kunst. Na de speeddate sessies kon je tijdens een drankje verder praten. Aanwezig waren wetenschappers uit verschillende disciplines (biologie, sterrenkunde, rechten, filosofie, etc) met als speciale gasten Professor Douwe Breimer (Pharmacoloog en voormalig Rector Magnificus) en Ionica Smeets (1 van de wiskundemeisjes).
Lees hier binnenkort het verslag
speeddates:
- Martin uit den Boogaard, (Kunstenaar): beelden en installaties met organisch materiaal. Wat is het verschil tussen leven en dood.
- Douwe Breimer, ex-rector magnificus, Pharmacologie (Chemie), Universiteit Leiden: Biologisch actieve stoffen die als geneesmiddel een uiterst belangrijke plaats innemen in de behandeling van ziektes.
- Jos de Bruyne, (Sterrenkunde), ESTEC Noordwijk. Het heelal is de perfecte plaats voor natuurkundig onderzoek. Je kunt er alle omstandigheden vinden, van extreem koud tot ultiem heet, van ultra ijl tot super dicht, van de kleinste tot de grootste schalen. Bovendien biedt het helaal dit laboratorium gratis aan!
- Patrick van Calster, criminologie (Rechten), Universiteit Leiden: organisatiecriminologie, criminele fenomenen, narrativiteit, politie en cultural studies.
- Cathy van Eck, (Kunstenaar), componist en student aan Docartes
- Rick Elstgeest, (Kunstenaar), slagwerker verbonden aan de Veenfabriek
- Christiaan van Gorkum, (Biologie), Universiteit Leiden: ontdekken van geneesmiddelen.
- Jasper Griepink, (Kunstenaar): maakt een ruimtelijke omgeving die de microbiologische 'voids' portretteert.
- Harry Fokkens, Europese prehistorie (Archeologie), Universiteit Leiden: de relatie tussen de levenden, de doden en de supernaturals, in het bijzonder tijdens de late prehistorie (2900 BC – 250 AD BC)
- Sjoerd Hardeman, (Natuurkunde), Universiteit Leiden: promovendus theoretische kosmologie en hoge energie fysica
- Werner Heijstek, (Informatica), Universiteit Leiden: voorspellen van software ontwikkeling. Kan software zichzelf verbeteren?
- Mateusz Herczka, (Kunstenaar), parameters van de wetenschap, menselijke geest en real life combinatie van deze concepten tot kunst
- Joanne van der Leun, Criminologie (Rechten), Universiteit Leiden: vraagstukken rondom criminaliteit en migratie.
- Gijs van der Marel, Bio-organische synthese (Chemie), Universiteit Leiden: Chemisch synthetiseren van biologische moleculen.
- Maria Manuela Lopes, (Kunstenaar), visual artist and researcher based in Portugal and the UK. Her current practice is transdisciplinar and based on issues of memory and consciousness informed by life sciences and medical research and presented in the form of time based installations.
- Marta de Menezes, (Kunstenaar): Kunst met biologische materialen om nieuwe manieren te vinden voor communicatie van biotechnologie.
- Mathieu Noteborn, Moleculaire genetica (Biologie), Universiteit Leiden: ter bestrijding van kanker ontwikkeling van geprogrammeerde celdood in kankercellen.
- Marijn Ottenhof, (Kunstenaar): Museum Beelden aan de Zee, en de Lakenhal
- Ton Raap, Moleculaire cytogenetica (Biologie), LUMC: beeldvorming in celbiologisch en genetisch onderzoek.
- Ionica Smeets, wiskundemeisjes (Wiskunde), Universiteit Leiden: kettingbreuken, benaderingen en algoritmen.
- David Suurland, (Rechten), Universiteit Leiden: politieke filosofie, wettelijke filosofie, internationale rechten van de mens, islamitisch recht.
- Robert Tatsis, (Biologie), Universiteit Utrecht: Immuniteitsproblemen.
- Ad IJzerman, Medische chemie (Chemie), Universiteit Leiden: De moleculaire werking van medicijnen in het menselijk lichaam.
- Jerfi Uzman, (Rechten), Universiteit Leiden: Parlementair staatsrecht, Internationale vergelijking rechten
- Ivo van Vulpen, (Natuurkunde), Universiteit van Amsterdam: Zwarte gaten en de kleinste deeltjes die er bestaan: quarks.
- Fons Verbeek, Bioinformatica (Informatica), Universiteit Leiden: Mens-computer interacties en bioinformatica.
- Gezinus Wolters, cognitieve psychologie (Sociale wetenschappen), Universiteit Leiden: structuur en het functioneren van het menselijk geheugen.
18 oktober 2009: Reis naar het onbekende. Teleporteren, future or fiction?
Op zondagmiddag 18 oktober had het Science Café Leiden een gevarieerd programma geheel binnen het thema van de wetenschapsdag, met een lezing, een teleporting goochelact, en een wetenschapsdiner en -quiz.
Lees hier binnenkort het verslag
